Door: Johan Weevers
Ik en Vitaal leiderschap
Voor de V&V sector heb ik vanuit mijn rol bij WZW mogen bijdragen aan het ontwikkelen van een leiderschapsprogramma. WZW heeft dit samen met de HAN en CHE invulling gegeven. Over de 
inhoud en de vorm is geregeld afgestemd met een Programmaraad namens de deelnemende organisaties. Het programma duurt ongeveer een jaar. Daarin krijgen de deelnemers op inhoud diverse modules aangereikt, waarbij het verbinden met de praktijk heel belangrijk is. Ze doen daarnaast ook een project in hun eigen organisatie, daarmee verbinden ze hun ontwikkeling met het team en de opdrachtgever. Door intervisie kunnen ze ervaringen delen en van elkaar leren. Door deelname van leidinggevenden uit meerdere organisaties, is er ruimte voor uitwisseling. In hun persoonlijke leerlijn worden ze begeleid door een coach. Hiervoor maken ze gebruik van hun Persoonlijk Ontwikkel Plan, die ze periodiek bijstellen en aanvullen. Na het doorlopen van een vaststaand programma is er ruimte voor vrije modules, coaching en/of intervisie. Hiermee stimuleren we Leven Lang Ontwikkelen en bieden we ruimte voor maatwerk. Om te kijken of hun ontwikkeling impact heeft worden op meerdere momenten werkklimaattesten afgenomen, evaluaties en voortgangssessies georganiseerd.
Al met al een mooi programma waardoor we verwachten dat leidinggevenden groeien in hun rol en daarmee kunnen bijdragen aan goed werkgeverschap, een gezond en aantrekkelijk werk- en ontwikkelklimaat, zodat medewerkers meer betrokken zijn en met plezier aan het werk zijn. Dit komt uiteindelijk ten goede van betere zorg en zorgt er ook voor dat medewerkers zelf blijven groeien en in de zorg willen blijven werken en hiermee ook het imago verbeterd!
Al jaren heb ik zelf een passie voor vitaal leiderschap. Ik heb er daarom voor gepleit en ervoor gezorgd dat dit onderdeel uitmaakt van het programma. Tijdens de 2-daagse verblijven we op Buitenplaats Beekhuizen op de Veluwezoom. Douwe Hoekstra van de CHE en ik reiken de deelnemers verschillende onderdelen aan.
We werken aan Persoonlijk Leiderschap – van re-actief naar pro-actief leven en werken – wat zijn belangrijke waarden voor jou en hoe ga je hiervoor zorgen? Deelnemers gaven aan vaak ‘AAN’ te staan en ‘geleefd’ te worden. Een idee was om aan het begin van de dag eerst te bedenken wat echt belangrijk is en er dan voor te zorgen dat daar in ieder geval tijd en aandacht naar toe gaat.
We maken de deelnemers bewuster van vitaliteit – werken aan gezonde leefstijl in relatie tot veerkracht en motivatie – een vitale leider werkt aan eigen vitaliteit om zelf veerkrachtig te zijn, veranderingen aan te kunnen en zo vanuit voorbeeldgedrag kan motiveren – wat zijn belangrijke inzichten, doelen, bronnen en veranderingen waar je mee aan de slag wilt? Hoe ga je om met saboteurs? Deelnemers voelden zich soms bezwaard om te gaan wandelen tijdens pauzes. Daar denken ze nu anders over. Daarbij weten ze nu dat je al wandelend ook heel goed onderwerpen kunt bespreken, misschien wel beter.
In lijn met je eigen vitaliteit is gesproken over de rol van vitale leider. Daarbij zorg je voor een gezond werk- en ontwikkelklimaat. Je geeft het voorbeeld en je stimuleert medewerkers om te werken aan vitaliteit. Door o.a. het spelen van de FIT-game, ontwikkeld door de HAN, het regelmatig voeren van FIT-gesprekken (alternatief voor het functioneringsgesprek) en Duurzame Inzetbaarheid een teamverantwoordelijkheid te maken, hebben deelnemers wat in handen om als leidinggevende bij te dragen aan vitaliteit en veerkracht.
We geven deelnemers tijdens de 2-daagse ook inzichten mee op hun persoonlijke drijfveren – waar krijgen ze energie van? Is dat analytisch bezig zijn, resultaten boeken of zaken strak organiseren? En waar zijn ze allergisch voor? Is dat dominantie of traagheid? Ze kunnen zichzelf beter duiden, hebben meer begrip voor andere profielen, die ook van waarde zijn en ze kunnen in hun werk beleid voeren op hun energie en allergie.
Met een bouwspel dat we buiten deden, werden hun drijfveren getest onder druk. Ga je uitvergroten of kies je een ander repertoire dat verder van je afstaat? Er was nog winst te behalen als het ging om echt naar elkaars inbreng te luisteren en niet te strak gefocust te zijn op het eindresultaat.
Om nog beter te begrijpen hoe gedrag werkt, wordt stilgestaan bij de werking van het brein in relatie tot leiderschap. Hoe handel jij onder druk? Kan je jouw emoties beheersen? Het werd duidelijk dat er een belangrijke relatie is tussen vitaliteit en je werkbrein, reflexen en emoties. Goed slapen zorgt er bijvoorbeeld voor dat je alle informatie goed kan verwerken en filteren op hoofd- en bijzaken.
De 2-daagse wordt aangevuld met fysieke en mentale activiteiten, variërend van bootcamp, wandelen, mindfulness, meditatie en hardloop- en ademhalingstechnieken. Zo hebben we een avondwandeling gemaakt en in het donker onze zintuigen ingezet om waar te nemen en het in het ‘hier en nu’ zijn getraind. Al deze activiteiten dragen bij aan het beter managen van stress en zorgen voor meer energie en fun! Dit alles in een prachtige energierijke omgeving in de natuur.
Last but not least, de deelnemers werken tijdens de 2-daagse heel veel met elkaar, coachen elkaar, delen inzichten en ervaringen en helpen elkaar. Dat laatste, leren hulp vragen, is een van de mooiste leercurves die ik in de 2-daagse zie!
Ik ben heel dankbaar dat ik deze leidinggevenden een stukje heb mogen begeleiden op hun weg naar groei als mens en als leidinggevende.
Johan Weevers
